18 April 2023

Platforms: buzzword, hype or ‘the next big thing’?!

Vincent van Dam
Platform

Misschien valt het jullie ook op, maar bij alles wat ik zie over nieuwe ontwikkelingen in ons vakgebied duikt het woord ‘platformen’ op. Het moet dus wel wat zijn of is het slechts een hippe term. Volgens Gartner is het een emerging trend. En dat is zichtbaar; vorig jaar was er bijvoorbeeld een (online) congres over specifiek dit onderwerp: PlatformCon.

Aanleiding voor mijn blog is dat de werkgroep platforms van de Cloud Native Computing Foundation (CNCF) hun white paper ‘platforms’ heeft gepubliceerd. Eerlijk is eerlijk, hun timing is briljant zo net voor Kubecon. Het gaat te ver om het white paper helemaal uit te diepen in deze blog, daarom licht ik een drietal onderwerpen uit die wij als HCS Company vaak tegenkomen.

1. Een platform schept orde

Ons IT-vak is zichzelf continu aan het verbeteren. Zo zijn we al enige jaren bezig om onze way of working beter in te richten en te organiseren. Denk hierbij aan het Agile Manifesto, DevOps en Site Reliability Engineering. Hiermee hebben we grote stappen gemaakt in het versnellen van de uitvoering van projecten, het verbeteren van de kwaliteit van onze producten en/of het effectiever maken van onze werkzaamheden. Om dit echt succesvol te maken is de behoefte ontstaan aan moderne hulpmiddelen voor het ontwikkelen, onderhouden en beheren van onze applicaties.

En deze behoefte heeft velen in beweging gebracht. Eigenlijk is er tegenwoordig nagenoeg voor iedere behoefte wel een standaard oplossing, in de vorm van een tool, beschikbaar. In de cloud kan je deze vaak zelfs met een paar kliks en een creditcard als dienst afnemen. Het aanbieden van tools voor het invullen van deze behoeftes zien we ook in de wereld van de Open Source. Op het CNCF landschap staan inmiddels meer dan 1000 projecten (verschillende tools) en het blijft groeien.

Dit klinkt goed, toch?! Keuze te over. Het wordt je dus makkelijk gemaakt om met standaard ‘cloud native’ producten te werken. De keerzijde is dat het een zoekplaatje aan het worden is. Het wordt dus moeilijker om de juiste tool te vinden. Als je niet oplet ben je als organisatie meer bezig met de randzaken dan met je kerntaken. Een platform bundelt voor jou dit soort tools en producten tot een functioneel geheel. Bij het samenstellen van het platform zijn bepaalde logische keuzes en dat schept orde in de wirwar van mogelijkheden.

2. Een platform scheelt je veel werk

Een platform is een logisch geheel aan tools waarmee je een functionaliteitsgebied afdekt. Zo’n platform kan je veelal ook als een dienst afnemen. Volgens de werkgroep begint een platform vaak bij het combineren van generieke diensten als bijvoorbeeld infrastructuur of databases en groeit dit door naar meer kant en klare componenten. Denk dan aan (generieke) pipelines, monitoring en logging, tot uiteindelijke complete systemen voor het afnemen van kant-en-klare omgevingen voor bijvoorbeeld het maken van websites of data-analyse (AI).

Een succesvol platform is meer dan de optelsom van de losse tools met een schil van self-service dienstverlening. De integratie tussen de tools is geregeld. Daarnaast is de nodige aandacht besteed aan security. Ze zijn hardened en ondergebracht in een gemeenschappelijk autorisatielaag. Tevens bevatten ze bijvoorbeeld documentatie, templates en on-boarding handleidingen. Het platform zorgt er voor dat de tools direct in een enterprise situatie toe te passen zijn. Dat scheelt heel veel werk voor de organisatie. Dit moet je anders allemaal zelf doen. Dat vraagt veel kennis en inspanning.

Let op dat je ook niet zelf nog veel rondom het platform gaat bijbouwen (zelfbouw). Maak zoveel mogelijk gebruik van bestaande diensten, bijvoorbeeld afgenomen bij cloud providers. Hierdoor is het makkelijker om externe expertise uit bijvoorbeeld de open source communities te halen en is het platform team niet continu bezig eigen gebouwde software te onderhouden.

Bestaande batteries-included producten als OpenShift kunnen hierbij natuurlijk helpen. Maar ook zonder OpenShift zijn er tal van standaardproducten te vinden die bepaalde deelproblemen oplossen. Wil je bijvoorbeeld cloud resources via Kubernetes orchestreren, in plaats van hier zelf een operator voor te schrijven, evalueer dan bijvoorbeeld eens Crossplane.

Een casus die waarschijnlijk eerder in de ontwikkeling van een platform naar boven drijft, is het aanbieden van een standaard self-service portal. En een blog over platformen zonder het noemen van Backstage om dit probleem om te lossen, kan haast niet serieus genomen worden. Maak slim gebruik van bestaande tools, of zoals CNCF het noemt “Capability Providers”. Het white paper sluit ook mooi af met een lijst met gecategoriseerde projecten om zo de juiste ‘Capability Providers’ te vinden voor de problemen die je met het platform wilt gaan oplossen.

3. Een succesvol platform door enablement

Misschien wel het belangrijkste onderdeel van een succesvol coherent platform is niet het platform zelf, maar een enablement team. Dicht gepositioneerd naast het platform team dat het platform bouwt en beheert, faciliteert het enablement team de gebruikers. Zij staan dus continu nauw in contact met de gebruikers en helpt hen bij het landen en gebruiken van hun services op het platform. Het platform is een product. Als het product niet goed aansluit bij de wensen van de gebruikers, is de kans groot dat je uiteindelijk een leeg platform hebt staan. Eigenlijk kan je beter zeggen dat de gebruiker het belangrijkste onderdeel is van een platform.

Het is dus belangrijk om de gebruikers te kennen en nog belangrijker om te weten wat hen gaat helpen te versnellen om hun doelen te bereiken. Een succesvol platform heeft een roadmap geprioriteerd op grond van wat de meeste impact maakt op de rest van de organisatie. Mr. Spock zei het al: “The needs of the many outweigh the needs of the few”. Het white paper noemt een aantal hulpmiddelen hoe dit aan te pakken, waaronder interviews, enquêtes en hackathons. Ook het faciliteren van community bijeenkomsten kan zorgen voor een kortere feedbackloop met de gebruikers.

Maar hoe weet je of het goed doet? CNCF leert ons dat je het succes op verschillende manieren kan meten. De tevredenheid van de gebruikers kan bijvoorbeeld met een enquête onderzocht worden. Ook kan er gekeken worden naar het daadwerkelijke gebruik (blijven de gebruikers of kiezen ze toch voor een andere oplossing). Dit zijn slechts een paar voorbeelden en in het CNCF white paper zijn er nog veel meer te vinden. Ook op dit vlak heeft HCS Company veel ervaring en ik raad je zeker aan om eens te sparren met onze experts die dit soort trajecten al meerdere keren hebben begeleid. Kijk ook vooral eens de Business Inside over de succesfactoren voor een implementatie.

Tot slot

In de titel van het blog vraag ik me af of het fenomeen platform nu een buzzword, hype of ‘the next big thing’ is. Gezien alle inhoudelijke ontwikkelingen en het feit dat de grote adviesorganisaties het er allemaal over hebben, ga ik zeker voor het laatste. We zien het ook al dagelijks in de praktijk. Platformen zijn er en tonen hun toegevoegde waarde aan. Alleen staan we nog wel aan het begin van de curve en daarom zullen we nog veel veranderingen gaan zien.

De platform werkgroep van CNCF geeft een mooie inleiding waarom je een platform zou willen en hoe je een succesvol platform neerzet. Deze blog heeft een aantal aspecten benoemd, maar als je meer wilt weten raad ik jullie zeker aan om het white paper te lezen. Platformen en platform engineering is ‘hip & happening’!

HCS Company is dé ‘hybride platform’ specialist van Nederland. Als je geïnteresseerd bent in platformen blijf ons dan volgen. We gaan nog veel meer hierover vertellen. Niet alleen over de techniek, maar zeker ook over de wijze van inrichten, optimaal gebruik en de organisatie eromheen.